Chủ Nhật, 25 tháng 8, 2013

Thu Hoạch Và Bảo Quản Hoa Lay Ơn

Có 2 loại Hoa Lay ơn: hoa đơn và hoa kép. Thường, khi phát hiện thấp búp hoa ở phần gốc có hiện tượng sắp nở là có thể cắt hoa bán được. Trễ lắm là phía gốc có 1 hay 2 búp bắt đầu hé nở  thì lo thu hoạch. Cắt hoa phải dùng dao bén và không được cắt sát gốc, vì phải chừa vài ba lá để cây tiếp tục sống mà nuôi củ ở bên dưới thêm một thời gian. Chừng nào những lá còn lại trở nên vàng héo thì ta mới đào cử lên để giống cho các lần trồng sau.



thu hoạch và bảo quản hoa lay ơn


Cành hoa cắt xong nên bó lại thành từng bó rồi dựng vào thùng nước đặt cạnh đấy để giữ cho hoa khỏi héo. Vấn đề bảo quản này không thể lơ là, vì một khi cành hoa đã héo thì nó không còn giá trị gì nữa, cho không cũng không ai thèm nhận.



thu hoạch và bảo quản hoa lay ơn


Thu hoạch

Tuy thời gian sinh trưởng ngắn, nhưng Hoa Lay ơn có nhiều loại bệnh hại tấn công trên khắp các phần của cây. Do đó, biện pháp ngăn ngừa và bài trừ nhà vườn nào cũng phải biết và khi hữu sự phải thực hiện cấp kỳ mới chặn đứng được dịch hại.


thu hoạch và bảo quản hoa lay ơn


Bệnh hại hoa: trồng Hoa Lay ơn là để khai thác hoa mà hoa nở không đạt là … lỗ vốn rồi. Có nhiều nguyên nhân khiến hoa nghẽn dòng (tức không trổ được), hoặc có trổ mà hoa  nhỏ, màu sắc không tươi tắn… Trong đó có thể do thiếu phân, thiếu hay quá dư thừa nước tưới. Đất trồng không được cày bừa kỹ hoặc không áp dụng cách luân canh cây trồng. Mà cũng có thể do củ giống đã thoái hóa… Nhà vườn cần phải xem xét từng phần nhỏ như vậy, để xem thiếu sót ở đâu thì lo bổ khuyết ngay mới được.


thu hoạch và bảo quản hoa lay ơn


Bệnh ở lá: có thể do nấm hoặc sâu phá hại. Nếu là nấm thì có bệnh “Đốm nâu” do nấm có tên Pleospora Herbarum tạo cho lá Lay ơn nổi nhiều đốm nâu hình tròn, rồi cứ thế  lan dần ra. Còn do sâu thì có sâu khoang ăn lá để sống khiến cây mau mất sức, dẫn đến ảnh hưởng xấu đến việc trổ hoa và chất lượng hoa kém.

Nên xịt thuốc trừ sâu phòng ngừa, đồng thời xem lại cách bón phân có hợp lý hay không để sửa đổi.


thu hoạch và bảo quản hoa lay ơn


Bệnh ở thân: thân cây Lay ơn thường xuất hiện một loại rầy gọi là rầy xanh chuyên chích hút nhựa cây mà sống. Cây bị hút hết nhựa thì yếu, còi cọc. Nên dùng thuốc trừ sâu như Fastox 50EC hoặc Trebon 50ND trừ khử. Khi cây còn non lại bị sâu xám cắn đứt cây con, gãy thiệt hại đáng kể cho nhà vườn. Có thể dùng thuốc trừ sâu vừa kể ở trên phòng trừ cũng được.


thu hoạch và bảo quản hoa lay ơn

Chăm Sóc Cây Hoa Lay Ơn

Hoa lay ơn từ lúc đặt củ xuống đất cho đến ngày thu hoạch hoa, trung bình mất hai tháng rưỡi. Trong thời gian hơn 10 tuần đó, nhà vườn phải tồn nhiều công chăm sóc như:


chăm sóc cây hoa lay ơn


Tưới nước: trồng hoa lay ơn đòi hỏi đất trồng luôn luôn phải có đủ độ ẩm cần thiết, vì vậy phải năng tưới. Trong mùa nắng hạn phải tưới nhiều lần trong ngày. Nghệ thuật tưới là giúp đất đủ độ ẩm cho cây phát triển, chứ không được để đất bị úng ngập.


chăm sóc cây hoa lay ơn


Vun gốc: cây cao độ vài gang đã bắt đầu vun gốc. Vun gốc đây có nghĩa là đem lớp đất tốt từ bên ngoài vào để vun cho líp cao dần lên. Vun gốc không chỉ 1 lần mà là vài 3 lần, như vậy cây hoa mới đứng vững được trước mưa to gió lớn.


chăm sóc cây hoa lay ơn


Theo dõi sức khỏe của cây: Hoa lay ơn có nhiều loại bệnh hại do nấm, do sâu tấn công. Nhà vườn cần phải theo dõi thường xuyên để trừ khử kịp thời.


chăm sóc cây hoa lay ơn

Nhân Giống Cây Hoa Lay Ơn

Hoa lay ơn trồng bằng củ. Củ giống được tạo ra bằng cách gieo hạt để sinh trái. Mỗi trái chứa được nhiều hạt và hạt có khả năng nẩy mầm tốt. Muốn vậy ta phải lập vườn ương. Vườn ương cũng phải cày bừa thật kỹ và bón phân đầy đủ như vườn trồng thực thụ vậy.

Muốn có củ, từ lúc gieo hạt đến lúc thu hoạch củ trung bình phải mất 6 tháng.



cách nhân giống hoa lay ơn


Hạt gieo xuống đất nảy mầm thành cây và cây sẽ tạo ra củ để làm giống sau này. Nhưng thực tế cho thấy cây gieo bằng hạt sẽ sinh ra nhiều củ nhỏ, chỉ có một số củ lớn đạt tiêu chuẩn để trồng cây lấy  hoa. Những củ nhỏ sẽ được trồng lại để lựa ra những củ lớn mà trồng.

Củ lớn đem về nhà cứ để nguyên cả cây, nhưng nên rủ bỏ sạch đất đai bám vào, rồi đem hong sơ ngoài nắng độ 1 tuần. Sau đó bảo quản bằng cách đặt lên giàn cao để tránh ẩm và để khỏi xay xát, hư gãy.



cách nhân giống hoa lay ơn


Củ giống được chia làm 3 loại:

Loại củ lớn có kích thước từ 3 phân trở lên gọi là củ giống, trồng lấy hoa.

Loại củ trung có kích thước từ 2 phân đến gần 3 phân gọi là củ cắm, có vùng gọi là củ gơ.

Loại củ nhỏ có kích thước khoảng dưới 1 phân thì gọi là củ ươm hay củ hạt.

Trước khi trồng ta nên ngâm củ vào nước chừng vài mươi phút rồi vớt ra để vào nơi thoáng mát độ 4 5 ngày để củ ra rễ non.



cách nhân giống hoa lay ơn


Với loại củ có kích thước nhỏ thì có thể vãi ra như cách vãi mạ, không cần phải tính toán khoảng cách.Còn củ loại trung thì đặt củ với khoảng cách một tấc là vừa….

Củ đặt xuống đất độ một tuần thì cây mầm đã trồi lên khỏi mặt đất. Trồng khoảng ba tuần, ta tỉa bỏ những chồi phụ để cây dồn sức nươi một mầm chính mà thôi. Sau đó tùy theo sự trưởng thành của cây đến đâu mà lo vun gốc để vừa cung cấp chất bổ dưỡng cho cây, vừa giúp cây khỏi bị ngã đổ khi thân đã vượt lớn. Vì như quý vị đã biết hoa lay ơn có thân thảo yếu ớt, khi cây lên đến tầm cao nhiều khi nhà vườn phải dùng que chống đỡ. Nếu không thân sẽ cong quẹo mất dáng thẩm mỹ, bán bị chê.



cách nhân giống hoa lay ơn


Những củ lay ơn có kích thước lớn có thể trồng đi trồng lại được ba lần, sau đó loại bỏ, vì đã thoái hóa.

Cách Tưới Nước Cho Hoa Lay Ơn

Trồng hoa lay ơn phải tưới nước thường xuyên để giữ ẩm cho đất trồng. Độ ẩm thích hợp là từ 65% đến 75%. Nếu đất không đủ ẩm hoặc trồng vào lúc hạn hán thì cây còi cọc, bị nghẽn dòng, mà hoa có trổ được cũng có chất lượng không ra gì. Ngược lại, hoa lay ơn cũng không chịu môi trường bị trương nước. Độ ẩm trong đất vừa phải thì tốt, nhưng nếu bị úng ngập thì bộ rễ sẽ bị thúi và cây chết rất nhanh.



cách tưới nước hoa lay ơn

Bón Phân Cho Hoa Lay Ơn

Hoa lay ơn đòi hỏi được bón nhiều phân mới sinh trưởng tốt và hoa mới đạt được chất lượng thương phẩm. Bón phân không đầy đủ cây còi cọc, hoa nhỏ, đầu lá bị khô.



bón phân cho hoa lay ơn


Phân chuồng hoai đóng vai trò chủ yếu, tức là bón  với số lượng nhiều mới tốt. Ngoài ra, nhà vườn còn sử dụng phân NPK và cả phân vi lượng nữa. Lượng phân vô cơ sử dụng chỉ là một phần nhỏ, đại khái bằng 1/7 lượng phân hữu cơ là đủ, nhưng thiếu không được. Ví dụ, nếu cần bón 200kg phân chuồng thì chỉ cần bón thêm 13 ký phân hóa học là vừa. Phân được trộn lẫn vào đất trồng trước khi trồng, đó là cách bón lót cho giống hoa này.


bón phân cho hoa lay ơn



Ngoài ra, trung bình cứ mười ngày một lần, ta phải bón thúc cho hoa.

Đất Trồng Hoa lay Ơn

Hoa Lay ơn hơi kén đất trồng, thích hợp nhất là đất thịt. Khó khăn nhất là phải hoán chuyển đất trồng, chứ không thể trồng liên tiếp hai ba vụ trên cùng một cuộc đất mà đem lại kết quả tốt được.



đất trồng hoa lay ơn


Nói cách khác, sau mỗi vụ trồng, cuộc đất đó nên trồng một loại cây ngắn ngày khác, rồi vụ sau mới trồng lại hoa lay ơn như vậy cây mới sinh trưởng tốt, năng suất hoa mới cao, chất lượng hoa mới đạt. Vì rằng hoa lay ơn sau mỗi vụ trồng đã rút tỉa cạn kiệt các chất bổ dưỡng trong đất, do đó nếu  trồng tiếp mùa sau thì chất lượng hoa sẽ sút kém, mất giá trị. Có nhiều nơi, nhà vườn trồng hoa lay ơn trên cuộc đất đã được lúa nước trước và thấy kết quả tốt đẹp.


đất trồng hoa lay ơn



Đất trồng hoa lay ơn phải được cày bừa kỹ hoặc cuốc xới kỹ, sau đó phải phơi ải ra ngoài nắng nhiều ngày. Tất cả những cỏ dại cùng những tạp chất khác lẫn lộn trong đất như đá, sạn, thân rễ của cây trồng trong vụ trước phải được nhặt nhanh hết. Trước khi trồng, cuộc đất phải được cày bừa kỹ cho thật tơi nhuyễn và vô phân đầy đủ thì cây mới sinh trưởng tốt được.


đất trồng hoa lay ơn



Sau khi làm đất xong, ta phải lên líp mà trồng. Nếu trồng hàng đơn thì bề ngang của líp khoảng một thước.Còn trồng hàng kép thì bề ngang phải rộng 1.60m mới vừa. Giữa hai líp nên chừa lối đi khỏang 5 tấc để tiện vun phân tưới nước và thu hoạch sau này.


đất trồng hoa lay ơn

Cách Trồng Hoa Lay Ơn

Hoa lay ơn có thân thảo, thân cây được tạo bởi các bẹ lá xếp chồng lên nhau mà thành. Hoa chịu được nắng nhẹ và thích nơi thông thoáng và cần tưới nhiều nước. Vì vậy, khi trồng hoa lay ơn ta phải nghĩ đến nguồn nước tưới thật dồi dào. Thiếu nguồn nước tưới, trồng hoa này sẽ thất bại.


cách trồng hoa lay ơn